Wratten op je voet: ook al zijn ze op zich onschuldig, je wilt ze liever niet hebben. Want ze zijn niet alleen ontsierend, maar soms ook zo pijnlijk dat ze het lopen bemoeilijken. En om die pijn te vermijden, kun je anders gaan lopen en daardoor pijn in spieren en gewrichten krijgen.  Bijna iedereen heeft weleens wratten gehad. Vaak zitten ze met meerdere tegelijk op handen en/of voeten en blijven ze lange tijd zitten, of komen ze na behandeling toch weer terug. Wat kun je doen om van die hardnekkige wratten af te komen?

Wat zijn wratten?

De gewone wratten (verrucae vulgares) zien eruit als ruwe, bloemkoolvormige plekjes, die harder aanvoelen dan de omringende huid. Soms zitten er kleine zwarte puntjes in. Over de wrat groeit eelt. Voetwratten kunnen enkele wratten zijn, maar er kunnen ook clusters van wratjes ontstaan (mozaïekwratten). Naast de gewone wratten bestaan er ook nog allerlei varianten, zoals waterwratten, vlakke wratten, langwerpige (draadvormige) wratten die vooral op oogleden, neus of lippen zitten, en wratten die op de slijmvliezen of op de overgang huid-slijmvlies zitten.

Hoe vaak komen wratten voor?

Wratten horen tot de twintig meest gestelde diagnoses in de huisartsenpraktijk. Volgens Toonstra en de Groot heeft ongeveer 3-20% van de kinderen in de basisschoolleeftijd wratten, waarvan een op de vier voetwratten. Bij jongvolwassenen komen wratten nog vaker voor. Bij volwassenen weer minder vaak.

Weet je zeker dat het echt wratten zijn?

Er bestaan een aantal huidziekten die lijken op wratten. De behandeling verschilt per oorzaak. Daarom is het belangrijk dat je eerst zeker weet of je inderdaad last hebt van wratten, of dat het bijvoorbeeld likdoorns zijn. Voor het stellen van de juiste diagnose kun je bij de huisarts terecht.

Hoe krijg je wratten?

Wratten aan de voeten worden veroorzaakt door een besmettelijk virus: het humane papillomavirus (HPV). Ze worden overgebracht door iemand die wratten heeft. Het is dus niet verwonderlijk dat je het virus gemakkelijk oploopt in een gemeenschappelijke ruimte die je met blote voeten betreedt, zoals een kleedkamer of doucheruimte van een sportaccommodatie, een gymlokaal of een zwembad. Vooral in vochtige warme ruimtes is de kans op besmetting groter. En heb je een afweerstoornis, dan maakt dat je extra gevoelig voor het virus.

Wratten weghalen: aanstippen of bevriezen?

Door in kleedruimtes en zwembaden slippers te dragen, verklein je de kans op wratten. Wratten kun je het beste alleen behandelen als je er last van hebt. Ze gaan namelijk uiteindelijk meestal vanzelf over, zonder littekenvorming, terwijl ze moeilijk te behandelen zijn en de behandeling vaak meer klachten geeft dan de wratten zelf. Je moet alleen wel wat geduld hebben, want het kan maanden tot zelfs jaren duren voor de wratten uit zichzelf weggaan. Heb je veel last van de wratten? De meest voorkomende behandelingen zijn wratten aanstippen en/of cryotherapie (bevriezen). Soms kiest de arts ervoor om de wratten weg te halen.

Wratten aanstippen

Wratten aanstippen met salicylzuurzalf 40% is een vaak toegepaste behandeling. Dit moet dan dagelijks gebeuren, en gedurende een aantal weken of maanden worden volgehouden. Voor deze behandeling is het belangrijk dat telkens eerst de dikke hoornlaag zo goed mogelijk met een vijl, mesje of puimsteentje wordt weggeschraapt. Laat je de eeltlaag zitten, dan bereikt het zuur het dieperliggende gedeelte van de wrat niet. Het is aan te raden om een pedicure het eelt te laten verwijderen. Bescherm bij gebruik van salicylzuurzalf de gezonde huid door deze af te dekken. Heb je diabetes of een slechte doorbloeding, raadpleeg dan een arts voordat je salicylzuur gebruikt. Soms wordt gekozen voor een combinatie van wratten aanstippen met salicylzuurzalf en cryotherapie.

Wratten bevriezen (cryotherapie)

Een andere veelgebruikte manier om wratten weg te halen is die waarbij de wrat (herhaaldelijk) wordt behandeld met een wattenstaafje met bevroren stikstof. Ook hier is het belangrijk dat eerst de dikke hoornlaag wordt weggeschraapt. De behandeling met stikstof is pijnlijk en er kan een brandblaar door ontstaan.

Wratten weghalen

Als de wratten heel hardnekkig zijn, kan ervoor worden gekozen om ze weg te branden met elektrische stroom, of om ze weg te laten snijden. Dit gebeurt onder verdoving. Er kunnen door deze behandeling wel littekens ontstaan. Wratten weghalen door middel van snijden of wegbranden is niet de eerste-keusbehandeling.

Zelf wratten weghalen

Bij de drogist kun je zelfzorgmiddelen halen waarmee je zelf wratten kunt behandelen. Er is geen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze middelen, maar er zijn ook geen schadelijke effecten bekend. Er zijn ook mensen die beweren dat het afplakken van de wratten met ducttape werkt. Maar huisartsen raden dit af, omdat er geen effect is aangetoond. Datzelfde geldt voor het aanstippen met transparante nagellak.

Dit blog is geschreven met medewerking van Carien Lemein, medisch pedicure bij Medisch Pedicure Praktijk Voetzorg Zwolle.

Bronnen:

• ‘Voeten en huid. Dermatologie voor pedicures, podotherapeuten en andere voetspecialisten’. Johan Toonstra en Anton C. de Groot. Bohn Stafleu van Loghum, tweede herziene druk.
• NHG-Behandelrichtlijn Wratten