Bij het Expertisecentrum Voet & Beweging worden regelmatig echo’s gemaakt. Waarom eigenlijk? Waarvoor wordt echografie gebruikt en wat kan de meerwaarde ervan zijn? Dat vroegen we aan een van onze gediplomeerde echografisten, Peter van den Berg.

Waarom staat er een echoapparaat in het Expertisecentrum Voet & Beweging?

‘Een echo maakt structuren in het lichaam zichtbaar. Met echografie kun je dus als het ware aan de binnenkant van een lichaamsdeel kijken. Bij voet- en enkelklachten kan een echo helpen om beter te begrijpen wat er aan de hand is en wat er nodig is voor herstel.’

Wanneer kiezen jullie voor echografie?

‘In ons centrum gebruiken we echografie zowel voor cliënten als voor behandelaars.

Voor cliënten zetten we echografie in om inzicht te geven in de klachten. Wat is er nu precies aan de hand? Wat mag ik wel en niet en waar zijn de adviezen die ik krijg op gebaseerd?

Voor behandelaars is echografie een hulpmiddel om meer informatie te krijgen over de aard en ernst van de aandoening, zodat zij hun behandeling daar goed op kunnen afstemmen. Daarnaast zetten we echografie in om het herstel goed te kunnen volgen.’

Herstel volgen met echo’s, hoe werkt dat?

‘Een man had pijnklachten bij het sporten door peesproblemen. Op de echo was te zien dat de pees verdikt was en dat er een zwelling omheen zat. De therapie sloeg goed aan. Na drie maanden vroeg hij of hij weer mocht gaan trainen voor een tienkilometerloop. De echografie bevestigde wat we al vermoedden: de zwelling was verdwenen en de pees nagenoeg hersteld. Er was in dit geval geen enkel bezwaar tegen het starten met training. Overigens kan het ook gebeuren dat iemand geen klachten meer heeft, terwijl een echo laat zien dat het weefsel nog niet voldoende is hersteld. Daarom is het bij twijfel zinvol om een echo te maken in aanvulling op het reguliere onderzoek.’

Kun je nog een voorbeeld geven van de meerwaarde van een echo?

‘Een vrouw kwam bij ons met klachten over prikkelingen aan de binnenkant van de enkel en van de voet en hiel. De klachten waren ontstaan toen ze meer was gaan wandelen – ze wilde gezonder gaan leven en meer gaan bewegen. Bij het onderzoek viel op dat de schoenen die ze droeg niet geschikt waren voor langere wandelingen. Ook was haar looppatroon niet optimaal: één been/voet was instabiel. We besloten een echo te maken van de tarsale tunnel, dat is een nauwe tunnel in de enkel waar pezen, bloedvaten en zenuwen doorheen lopen. Op de echo was te zien dat een van de pezen flink geïrriteerd was: hij was verdikt en er zat een zwelling. Hierdoor drukte hij op de ernaast lopende zenuw. Het was voor de vrouw heel verhelderend om op de echo te zien dat de pees overbelast was geraakt en ze daardoor last had gekregen van zenuwprikkelingen. We maakten voor haar een steunzool op maat en adviseerden haar andere wandelschoenen. Ook volgde ze een korte looptraining. Daarnaast gaven we haar adviezen om het wandelen meer te doseren: hoe lang en hoe vaak wandelen en op welke ondergrond. Snel daarna kon ze weer klachtenvrij lopen.’

Hoe werkt echografie eigenlijk?

‘Echografie werkt door middel van geluidsgolven. Omdat die niet door lucht heen kunnen, wordt op je huid eerst gel aangebracht. Daarna beweegt de echografist een klein apparaatje over de huid. De geluidsgolven die het apparaatje uitzendt, worden teruggekaatst door de weefsels in het lichaam. Dat doet elk weefsel op zijn eigen manier. Dat zie je terug op het beeld: elk weefsel ziet er anders uit. Zo krijg je een goed beeld van botvlies, pezen, gewrichtsbanden, slijmbeurzen, zenuwen, bloedvaten, spieren en de fascie van spieren. Ook botten en gewrichten zijn op de echo te zien, maar je kunt er niet doorheen kijken, zoals bij een röntgenfoto.’

Wat zijn de voor- en nadelen van echografie?

‘Echografie is een laagdrempelig en pijnloos onderzoek. Het is niet schadelijk voor het lichaam. Je kunt bij ons zonder verwijzing een echo van je voet of enkel laten maken en er is geen wachtlijst voor, zoals wel bij een MRI.

Maar soms geeft een echo niet voldoende informatie. Zo hadden we hier laatst een man, bij wie we op basis van het onderzoek en de echo vermoedden dat er een scheur in de pees zat, vlakbij de aanhechting aan de middenvoet. We hebben de huisarts toen voorgesteld om nader onderzoek te (laten) doen. Ons vermoeden bleek te kloppen.’