“Als je iemands rugpijn behandelt, maar de oorzaak niet wegneemt, ben je dan niet aan het dweilen met de kraan open? En stel, een wielrenner draagt tijdens het fietsen geen of verkeerde zooltjes. Zijn knieën bewegen hierdoor teveel naar binnen. Vind je het dan gek dat hij knieklachten krijgt? We moeten in de zorg soms nog wat verder kijken dan onze neus lang is. Meer aandacht geven aan de oorzaak van klachten.” Sportprofessional en bewegingsanalist Ben Swienink over diagnostiek en preventie van bewegingsklachten.
Symptoombestrijding
Coachen van mensen voor de Paralympische Spelen. Cursussen geven bij de atletiekunie en bij verschillende atletiekverenigingen, vooral op looponderdelen. Steunzolen adviseren, “omdat die een oplossing zijn voor zoveel soorten voetklachten”. Lesgeven bij het Centre for Sports & Education. Sporten en bewegen met ouderen. Noem het en Swienink heeft het gedaan. Zijn hele leven al houdt hij zich bezig met sport en beweging. Met grote gedrevenheid en tomeloze energie helpt hij mensen om hun fysieke mogelijkheden optimaal te benutten. De inzichten die hij gedurende zijn respectabele carrière als sportprofessional heeft opgedaan, deelt hij graag. “Bij het medisch of paramedisch behandelen ligt de focus nog teveel op de klacht zelf”, stelt Swienink. “Die staat centraal in de anamnese. Soms leidt de focus op de klacht zelfs tot onnodige en dure onderzoeken. Terwijl de klacht meestal een symptoom is van een onderliggende oorzaak. Door bij de intake breed onderzoek te doen en goed door te vragen, is vaak snel te achterhalen waardoor de klachten zijn ontstaan. Een afwijkende voetafwikkeling veroorzaakt bijvoorbeeld vaak onnodige aanspanningen in spieren en pezen. Corrigerende zooltjes kunnen dan een goede oplossing zijn.”
Einddoel
“Op welk niveau iemand ook sport of beweegt, als er fysieke klachten ontstaan hebben we de neiging om vooral naar de klacht zelf te kijken en minder naar de oorzaken. Dat komt mede door de gerichtheid op het einddoel”, vervolgt Swienink. “Wil je presteren tijdens die ene wedstrijd, dan komt een blessure je niet uit en wil je maar één ding: snel van de pijn af, zodat je niet uitvalt. Maar pijn bestrijden is niet hetzelfde als de klacht verhelpen.”
Preventie
“Jan Haagen en ik hebben regelmatig gesprekken over hoe je mensen weer snel in beweging kunt krijgen en uitval kunt voorkomen. We zitten sterk op één lijn.
Een kernwoord als het gaat om preventie is veelzijdigheid. Eenzijdige bewegingen, eenzijdige spierontwikkeling: dat is vragen om moeilijkheden. Zorg voor variatie, maak het hele bewegingsapparaat sterker en focus niet alleen op die ene beweging waarmee je hoopt te scoren. Een blessure aan één lichaamsdeel heeft gevolgen voor de rest van het lichaam. Om een voorbeeld te geven: door voetklachten kun je knie-, heup- en rugklachten krijgen. Het lichaam is een prachtig apparaat waarin alles met alles samenhangt. Staar je daarom niet blind op één spier, kijk naar het totaalplaatje. Eigenlijk is het gewoon een kwestie van logisch nadenken.”
Ben Swienink heeft als onafhankelijk sportprofessional verschillende nationale kampioenen mogen trainen in atletiek, roeien, triatlon en disabled sports, en was trainer van het dames dubbeltwee dat in 1988 het WK roeien won. Momenteel is hij als bewegingsanalist verbonden aan het Expertisecentrum Voet & Beweging en aan de afdeling Sportgeneeskunde van Isala Klinieken.
