In 2018 verscheen het boek Alles wat je wilt weten over hardlopen van wetenschapsjournalist en hardlooptrainer Mariska van Sprundel. Dit boek gaat over aannames die hardlopers hebben en wat daarvan nu eigenlijk waar is. Er circuleren namelijk nogal wat wijsheden over hardlopen. Vooral over schoenen.
Dure hardloopschoenen?
Schoenen met schokdemping, corrigerende schoenen (motion control), zolen met verhoogde hak. Kunnen goede hardloopschoenen je behoeden voor blessures? Natuurlijk zijn schoenen van nut om je voeten te beschermen tegen glas of steentjes. Maar verder?
Volgens Van Sprundel is de loperswaarheid dat je met persoonlijk aangemeten schoenen blessures kunt voorkomen een van de meest hardnekkige mythes. Vanuit de wetenschap is er weinig ondersteunend bewijs voor. Onze voeten zijn kwetsbaar voor blessures, of je nu een dure speciaal aangemeten schoen uit een hardloopwinkel draagt of een goedkope schoen bij een sportdiscount. De duurste schoen is dus niet altijd de beste. Wat moet je dan met de verhalen van mensen van wie de knieklachten overgingen toen ze op andere schoenen gingen lopen? De ene mens is de andere niet, zegt Van Sprundel. Haar conclusie: draag schoenen die lekker zitten.
“Blessuregevoeligheid is sterk persoonsgebonden” (Elise Siemens)
‘Hardlopen is een blessuregevoelige sport. Bij de landing komen er krachten van vier tot vijf keer je lichaamsgewicht op je gewrichten’, reageert Elise Siemens desgevraagd. Elise is podotherapeut en sportpodotherapeut en werkt als adviseur bij Kemerink voet & beweging en bij het Expertisecentrum Voet & Beweging. ‘Of je blessures krijgt, hangt niet alleen van je voeten en je schoenen af, maar van vele factoren, waaronder je bouw en gewicht en de balans tussen belasting en belastbaarheid. Heb je net iets naars meegemaakt in de privésfeer, dan kan zich dat vertalen naar een zwakke plek in je lichaam, zoals je knieën, rug of voeten. Met een goede schoen kun je die zwakke plek wel minder ‘zwak’ maken. Daarnaast is de mate van getraindheid van de atleet van belang voor de belastbaarheid: hoe fitter je bent, hoe minder kans op blessures.’
Maar wat is dan een ‘goede schoen’? Is dat gewoon een schoen die lekker zit, zoals Van Sprundel stelt? ‘Een goede schoen begint met een goede pasvorm. Een schoen die goed past – niet te ruim, niet te krap – voorkomt blaarvorming. Vanzelfsprekend zit een schoen met de juiste pasvorm ook lekkerder. Daarnaast helpt een goede schoen je blessures voorkomen die vooral optreden als je vermoeid raakt. Zo kan een wat stuggere achterzijde van de schoen wat meer stabiliteit geven als je een instabiele enkel hebt. Draag je meer gewicht met je mee? Dan kan een stuggere zool je helpen. De ene mens is inderdaad de andere niet. Een schoen die een goede pasvorm heeft en past bij je bouw en looppatroon, kan daarom klachten voorkomen en prestaties verbeteren.’
“Het belangrijkste kledingstuk bij hardlopen is de schoen” (Elise Siemens)
Hardloopanalyse
Bij het kiezen van een schoen ben je niet altijd geholpen met een filmpje in een hardloopzaak, schrijft Van Sprundel in haar boek: er wordt daar vooral naar de pronatie (het naar binnen draaien van de enkel) gekeken, maar dat is maar één factor van hoe iemand loopt. Bovendien wijkt de realiteit nogal eens af van hoe het er op zo’n filmpje met corrigerende schoenen uitziet, zegt ze. En bovendien is er volgens haar nog weinig bewijs van het nut van technologieën zoals demping en anti-pronatie voor het voorkomen van blessures.
‘Voor een hardloopschoen is alleen ‘lekker zitten’ niet genoeg om blessures te voorkomen’, stelt Elise Siemens. ‘In een hardloopzaak wordt zorgvuldig gekeken naar de juiste pasvorm en een schoen die past bij je looppatroon. Heb je fysieke klachten, dan is een dynamische loopanalyse zoals we bij het Expertisecentrum Voet & Beweging uitvoeren, aan te raden. Daarbij kijken we namelijk naar het totaalplaatje: lichaamshouding, voet, enkel, knieën, bekken, rug, nek, armzwaai. Hierbij maken wij gebruik van de laatste technische ontwikkelingen op het gebied van loopanalyse. Hierbij staat de individuele loper centraal. Deze ontvangt een persoonsgebonden advies met oefeningen, schoenadvies en eventueel advies voor een schoenaanpassing. Het is kijken op een ander niveau.’
Bron:
Sprundel, Mariska van, Alles wat je wilt weten over hardlopen, Amsterdam: Amsterdam University Press, 2018