Eelt, likdoorns, pijn, ontstekingen. Een kromme teen kán heel pijnlijk zijn. Maar het hoeft niet. Heb je een pijnlijke hamerteen, dan wil je vast weten wat je eraan kunt doen.

Kromme tenen: hamerteen en klauwteen

Een hamerteen is een teen waarbij het gewrichtje tussen het eerste en tweede kootje gebogen is, en het gewrichtje tussen het tweede en derde kootje gestrekt. Hamertenen worden vaak in één adem genoemd met klauwtenen, maar ze zijn niet hetzelfde: bij een klauwteen staan zowel het tweede als het derde kootje gebogen. De grote teen heeft maar twee kootjes en kan dus geen hamerteen zijn.

Op het bovenste plaatje staan de tenen in een normale stand. De middelste illustratie toont een hamerteen, de onderste een klauwteen.

Wel of niet beweeglijk?

Kun je de hamerteen of klauwteen niet meer rechtbuigen, ook niet met je vingers? Dan heb je een rigide (stijve) hamerteen of klauwteen. Dit kan heel pijnlijk zijn. Is de teen nog wel buigbaar, dan noem je het een flexibele hamer- of klauwteen en heb je waarschijnlijk minder klachten.

Pijnklachten door een hamerteen

De een heeft nergens last van, de ander kan door een hamerteen bijna niet meer lopen. Hamertenen en klauwtenen geven uiteenlopende klachten. Herken je een van onderstaande symptomen?

• Nagelproblemen, wondjes, eelt of likdoorns op de teenknokkels en teentoppen van de hamerteen in kwestie.
• Pijn tijdens het dragen van schoenen, doordat de tenen tegen de binnenkant van de schoenen drukken.
• Eelt en pijn onder de voorvoet. Dit komt doordat de kromstand van de hamerteen het kopje van het middenvoetsbeentje naar beneden drukt en daarmee veel druk veroorzaakt.
• Ontsteking en pijn in het zogenaamde MTP-gewricht, dat is het gewrichtje tussen het middenvoetsbeentje en het eerste kootje.
• Moeilijk kunnen lopen. Dit komt vooral voor bij rigide en pijnlijke hamer- en klauwtenen.

Hoe ontstaat een hamerteen?

Normaal gesproken is er een evenwicht tussen de spieren die de tenen buigen en strekken. Bij hamertenen en klauwtenen is dit evenwicht verstoord en ‘winnen’ de buigspieren. De teen gaat dan krom staan. Oorzaken voor dit verstoorde evenwicht zijn onder andere:

• Erfelijkheid
• Aandoeningen als suikerziekte (diabetes) en reuma
• Slijtage van de teengewrichten
• Eerder letsel aan de teen
• Scheefstand van de grote teen (hallux valgus): de grote teen drukt de tweede teen weg en dwingt deze daarmee in hamerstand.
• Een doorgezakte voet of holvoet

Ook het dragen van schoenen die aan de voorkant te nauw zijn, of schoenen met hoge hakken, kan bijdragen aan het ontstaan van een hamerteen of klauwteen. In zulke schoen worden de tenen bij elkaar gedrukt, waardoor ze bekneld raken.

Wat kun je doen aan een hamerteen?

De behandeling van hamertenen en klauwtenen begint met schoenadvies. Soms krijg je een teenstukje van kunststof (een teenorthese) en/of steunzolen. Dit kan voldoende zijn om de pijnklachten te verhelpen. Blijft de pijn toch bestaan, dan kan er worden besloten om te gaan opereren.

Hamerteen operatie

Bij een hamerteen adviseren artsen in principe alleen om te opereren als je aanhoudende pijnklachten hebt en andere maatregelen niet genoeg helpen. Dat je een hamerteen er misschien niet mooi vindt uitzien, is dus niet voldoende.

Tijdens de operatie van een rigide hamer- of klauwteen verwijdert de chirurg het gewricht tussen het eerste en tweede kootje samen met een deel van het eerste kootje. Bij een flexibele hamerteen of klauwteen verlegt de chirurg tijdens de operatie de pezen, om zo het evenwicht tussen buig- en strekspieren te verbeteren.

Heb je last van een hamerteen? Neem contact op je huisarts of met het Expertisecentrum Voet & Beweging. Ons multidisciplinaire team kijkt naar de oorzaak van je klachten. Vaak kunnen we de pijn verlichten door een schoenadvies te geven of door een teenorthese en/of steunzool aan te meten. Blijven de pijnklachten bestaan, dan adviseren we je een consult bij een specialist in het ziekenhuis.